''OSMANLI'DA RAMAZAN KÜLTÜRÜ''

DMHA DÜZCE - 81 Düzce TV’nin bu haftaki konuğu Gümüşhane Üniversitesi Tarih Bölüm Başkanı Doç. Dr. İlhan Gök oldu. Doçent Doç. Fatih Özçelik’in moderatörlüğünde yapılan Osmanlı’da Ramazan Gelenekleri adlı program 5 Mart Cumartesi saat 21’de başladı ve 22.30’a kadar devam etti. Programda Osmanlı Devletinin Ramazanın huzurlu bir şekilde geçirilmesi için ramazan öncesi aldığı tedbirlerden bahsedildi. Bu tedbirler arasında et ve ekmek gibi ihtiyaçların kolay bir şekilde halka ulaştırılması için başkent dışından un ve koyun gibi hayvanların temin edildikten sonra Ramazan öncesi esnafın satacağı gıdaların fiyatlarının tespit edildiği ve esnafın bu fiyatlara uymaları için sürekli denetlendiği ifade edildi. Ramazan ayı boyunca Sultanın da kılık değiştirip halkın nabzını tutup şikayetler hakkında bilgi sahibi olduğu ve gerekli tedbirlerin alınması için emirler yağdırıldığından bahsedildi. Programda Osmanlı devletinin ramazanın başlangıcı için hilali izlediğini hilalin görünmesiyle halka resmi gazetede yayınlandığı ve hatta top atışıyla ramazanın başlangıcının duyurulduğundan bahsedildi. Konuk İlhan Gök programda özellikle Ramazanın sembolleri arasında olan mahya ile camilerin süslendiği ve iftar ve sahurun halka duyurulması için top atıldığından bahsetti. Hatta bu top atışları esnasında kazaen yaralanıp ölen kişilerin Ramazan şehidi olduğunu ve devletin bunların ailelerine maaş bağladığından bahsetti. Ramazan ayı boyunca devlet memurlarının çalışma saatlerinin ayarlandığı ve memurların öğle ilkindi arasında çalıştıkları iftarı evlerinde yapmaları emredildiği ve davet edilmedikleri iftarlara gitmemeleri ve teravihten sonra ise Bab-ı Ali denilen Osmanlı Hükümet merkezine dönmeleri yönünde Sultan tarafından emirler verildiğinden bahsedildi. Programda ele alınan konular arasında Devlet adamlarının ve zenginlerin verdikleri iftarlardan bahsedildi. Üst düzey devlet adamlarının ilk üç gün kendi ailesi ile iftar yaptıkları bundan sonra ise Ramazanın sonlarına kadar büyük masraflar tutan iftarlar verdikleri üzerine duruldu. Ele alınan konulardan biri de zenginlerin verdiği iftarlardı. Bu iftarlara toplumun herkesiminden insanların gelebildikleri ve htta ev sahibine sevap kazandırdığı için ev sahibi tarafından iftara katılanlara diş kirası adı altında hediyeler verildiğinden bahsedildi. Bahsedilen konular arasında Sultanın Ramazanın 15.de Sultan alayı ile Topkapı Sarayındaki Hırka-i Saadet odasındaki kutsal emanetleri ziyareti ve bu ziyaret esnasında peygamber efendimizin hırkasının düğmesinin batırıldığı gül suyu damlatılmış olan ve felçlileri iyileştirdiğine inanılan Hırka-i şerif suyunun seçkin davetlilere dağıtıldığından bahsedildi. Programda yabancı seyyahların Omsanlıya ve Ramazanlara bakış açısı da ele alındı. Belki programın en ilginç konusu ise günümüzde Ramazan bayramına neden şeker bayramı denildiğidir. Konuk Doç. Dr. İlhan Gök bu tabirin 19. Yüzyıl ve 20. Yüzyılda Osmanlı Sultanının Devlet adamları başta olmak üzere Ramazan bayramında halka şeker akçesi veya şeker gönderilmiş olmasından gelmiş olabileceğinden ancak Ramazan ayının şükur ayı olmasından dolayı şeker ile şükur kelimesinin aynı kökten gelmesinden dolayı karıştırılmış olma ihtimalinin de olduğunu belirtti.