Tarihin Taşlarında Meclis Toplantısı

Roma döneminde inşa edilen antik tiyatrolar, yalnızca sahne sanatlarının sergilendiği mekânlar değildi; aynı zamanda şehrin sosyal ve politik hayatının merkezleriydi. Tiyatro, Roma vatandaşları için hem bir eğlence hem de bir buluşma yeriydi. Burada komediler, trajediler, müzikli gösteriler, şiir dinletileri ve zaman zaman imparatorluk propagandasına hizmet eden gösteriler düzenlenirdi. Sahneye çıkan oyunlar, dönemin toplumsal yapısını ve devlet anlayışını yansıtan önemli mesajlar taşırdı.

Ancak tiyatrolar yalnızca sanatsal etkinliklere ev sahipliği yapmazdı. Roma döneminde bu alanlar kimi zaman halkın bilgilendirildiği, kararların duyurulduğu ve toplumsal meselelerin tartışıldığı platformlar hâline gelirdi. Siyasi liderler, önemli duyurularını burada yapar; halk ise hem eğlenir hem de devletin gündeminden haberdar olurdu. Yani antik tiyatrolar, bir bakıma hem sahne hem de şehrin nabzının attığı birer meydandı.

Konuralp’teki antik tiyatro da bu mirasın bir parçasıdır. Yüzyıllar önce Roma’nın gölgesinde inşa edilen bu taş basamaklar, sayısız oyuna, alkışa, konuşmaya ve belki de hararetli tartışmalara tanıklık etti. Bugün ise aynı taşların üzerinde bir belediye meclisi toplanıyor. Zaman değişiyor, roller değişiyor ama mekân hâlâ insanların bir araya gelip şehirleri için söz söylediği bir yer olma özelliğini koruyor.

Bu kadim atmosfer, yüzyıllar sonra yeniden bir meclise ev sahipliği yaptı. Düzce Belediye Meclisi, Ağustos ayı birinci birleşimini Konuralp Antik Tiyatro’da gerçekleştirdi. Meclis Başkan Vekili Ali Dilber’in yönettiği toplantıya başkan yardımcıları, birim müdürleri, basın mensupları ve vatandaşlar da katıldı. Belediye Başkanı Dr. Faruk Özlü, kazıların %90’ının tamamlandığını, kalan kısmın ise 6 hafta içinde biteceğini belirtti. Restorasyon için hazırlanan projenin bedelinin Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından karşılanacağını, ayrıca inşaat sürecinde de bakanlığın destek vereceğini ifade etti.

Başkan Özlü’nün turizm vizyonunda dikkat çeken nokta, bu gelişimi sadece Düzce ile sınırlamamak. “Batı Karadeniz Turu” yaklaşımıyla turizmi bütün bölgeye yaymayı hedeflemesi, sadece bize gelsinler anlayışının ötesinde, herkes kazansın anlayışını yansıtıyor. Bu bakış, hem komşu illerle ortak kalkınma fikrini güçlendiriyor hem de bölgenin turizm potansiyelini bir bütün olarak değerlendiriyor. İstanbul’dan veya Ankara’dan yola çıkan bir tur otobüsünün, sabah kahvaltısını Düzce’de yapıp, günün devamında Zonguldak, Bartın ya da Karabük’te vakit geçirmesi; dönüşte ise tekrar Düzce’ye uğraması, herkesin pay aldığı bir turizm modeli oluşturuyor. Bu vizyon, komşuluk hukukunu pekiştiren ve bölgeyi topyekûn cazibe merkezi hâline getiren bir yaklaşımı ortaya koyuyor.

Kazılar 2019 yılından itibaren, yaz-kış hava koşulları el verdiği sürece aralıksız sürdürüldü. Kısa sayılabilecek bir sürede, çok büyük işler başarıldı. Normal şartlarda 30 yıla yayılabilecek bir kazı programı, yoğun emek ve titiz çalışma sayesinde 5 yıl içinde büyük ölçüde tamamlandı. Bu hızlı ilerleme, Konuralp Antik Tiyatrosu’nun tarih sahnesine yeniden çıkmasını sağladı.

Ben de o gün oradaydım. İlk defa bir belediye meclis toplantısına katıldım ve bu benim için sıradan bir toplantı değildi. Bir tarihçi olarak, yaklaşık 2200 yıllık geçmişi olan bir antik tiyatronun taş basamaklarında gerçekleşen bu oturuma tanıklık etmek, mesleki hayatımda unutamayacağım bir anı oldu. Antik tiyatrodaki bu anlamlı toplantıyı, Konuralp’in değerli isimlerinden İmran Öz Aktepe hanımefendi ile birlikte izledik. Kendisi, yıllardır Konuralp’in tarihî mirasının tanıtılması ve korunması için büyük emek veren, şehre gönülden bağlı bir kültür insanıdır. Bu nedenle, böylesine önemli bir günde onunla yan yana olmak ayrı bir anlam taşıdı.

Bu tarihi toplantıdan yaklaşık bir hafta sonra Düzce, önemli bir konuğu ağırladı. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, bir dizi ziyaret için kente geldi. İlk olarak Düzce Belediyesi’ni ziyaret eden Bakan Ersoy, ardından Konuralp Antik Tiyatrosu’na giderek incelemelerde bulundu. Burada Başkan Faruk Özlü ve Vali Selçuk Aslan’dan kazı çalışmaları ve restorasyon süreci hakkında bilgi aldı. Bakan Ersoy, iki önemli müjde verdi: Antik tiyatro 2 yıl içinde restore edilecek ve Düzce’ye yakışır bir müze inşa edilecek.

Planlanan bu müze, yalnızca Konuralp Antik Tiyatrosu’ndan çıkan eserlerin değil, bölgede geçmişten bugüne uzanan tüm arkeolojik buluntuların sergileneceği bir kültür merkezi olacak. Roma dönemine ait heykellerden Bizans dönemi sikkelere, Osmanlı çinilerinden günlük yaşam eşyalarına kadar pek çok değer, bilimsel bir düzen içinde ziyaretçilere sunulacak. Bu sayede Düzce, sadece bir geçiş noktası olmaktan çıkıp, tarih meraklılarının, araştırmacıların ve turistlerin özel olarak gelmeyi tercih ettiği bir kültür durağına dönüşecek. Müze, bölge turizmine ivme kazandırırken, aynı zamanda bu toprakların binlerce yıllık hafızasını koruyacak.

Dün Roma yurttaşlarının toplandığı bu taşlarda bugün Düzceliler söz alıyor. Yarın ise bu sözlerin, bu hatıraların ve bu şehrin geçmişinin izleri, modern bir müzenin salonlarında yaşayacak. Zaman değişiyor ama mekân ve hafıza, kentin kimliğinde kök salmaya devam ediyor.